زبان انگلیسی به عنوان یکی از معتبرترین زبان‌های بین‌المللی شناخته می‌شود و می‌تواند نقش پررنگی در اخذ اقامت، پیشرفت تحصیلی، کار و شغل و … داشته باشد. 

امروزه متدها و تکنیک‌های مختلفی برای آموزش و یادگیری این زبان در دسترس زبان‌آموزان قرار دارد و هرکدام از آن‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. 

تکنیک shadowing یکی از تکنیک‌های آموزش است که مبتنی بر تکرار و تقلید است و می‌تواند مهارت‌های مختلفی همچون مهارت‌های شنیداری و گفتاری را تقویت کرده و بهبود ببخشد. در ادامه مطلب به بررسی کامل این تکنیک، مزیت‌ها و معایب و روش‌های آن پرداخته می‌شود.

تکنیک shadowing چیست؟

تکنیک shadowing در حقیقت به یک تکنیک آموزش زبان گفته می‌شود که در آن داوطلب باید هر چه گوینده می‌گوید را تکرار کند. 

این تکرار باعث می‌شود که مطالب در ذهن فرد نهادینه شود و با عبارات، واژگان و ساختارهای جدید زبان آشنا شود. این تکنیک آموزشی نیازی به شرکت در کلاس و دوره‌های مختلف نداشته و زبان‌آموزان می‌توانند با استفاده از تماشای فیلم، دیدن سریال، گوش دادن به پادکست و موسیقی و … مهارت‌های زبانی خودشان را تقویت کنند. 

در حقیقت تکنیک شادوینگ یا به اصطلاح سایه خوانی روش عجیب و پیچیده‌ای نیست و همه افراد از همان دوران کودکی خود نیز حتی برای یادگیری زبان مادری از آن استفاده کرده‌اند بدون آنکه اسم خاصی برای آن در نظر بگیرند.

مزایا و معایب تکنیک شادویینگ

تکنیک shadowing در اسپیکینگ و لیسنینگ زبان انگلیسی می‌تواند همانند سایر تکنیک‌های آموزشی در دوره آیلتس از مزیت‌ها و معایب منحصربه‌فردی برخوردار باشد. از جمله مهم‌ترین امتیازات و مزیت‌های این روش آموزشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این تکنیک می‌توان ذهن زبان‌آموزان را با گفت‌وگوها و مکالمات واقعی درگیر کند
• با استفاده از روش سایه زنی می‌توان دایره لغات و عبارات را توسعه داد.
• این متد آموزشی محدودیت زمانی و مکانی نداشته و می‌توان در هر موقعیتی از آن استفاده کرد.
• تکنیک سایه زنی محدودیت سطح نداشته و داوطلب در هر سطح مهارتی می‌تواند از آن استفاده کند.
• آموزش زبان انگلیسی با این روش ساده‌تر بوده و امکان تمرکز بر روی موضوعات و دیالوگ‌های خاص وجود دارد.
• هزینه آموزش و یادگیری زبان با استفاده از این تکنیک کمتر می‌شود.

تکنیک shadowing در کنار مزیت‌ها و امتیازات متعددی که دارد می‌تواند معایب و ایراداتی نیز داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون کسل‌کننده و خسته‌کننده بودن متد، عدم وجود معیارهای خاص برای درست یا غلط بودن پاسخ‌های زبان‌آموز، عدم تمرکز بر روی اصول اصلی زبان به دلیل تمرکز بر روی تکرار و … هستند.

انواع تکنیک shadowing

هرچند که تکنیک سایه خوانی یک روش ساده آموزشی است و می‌تواند مهارت‌های مختلفی همچون شنیدن، گفتن، دامنه لغات و … را تقویت کند اما لازم است که بر اساس اصول و قواعد مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند تا نتیجه مطلوبی داشته باشد. 

به صورت کلی تکنیک شادویینگ در سه مرحله اصلی قابل استفاده است که به شرح زیر می‌باشد:

مرحله مبتدی

مرحله مبتدی تکنیک سایه می‌تواند برای افرادی که به تازگی آموزش زبان را شروع کرده‌اند انتخاب بسیار خوبی باشد. 

در این مرحله زبان‌آموز می‌تواند بر روی عبارت‌های کوتاه، محدود و خاص تمرکز داشته باشد و تنها دیالوگ‌های یک شخصیت خاص را در موقعیت‌های مهم تکرار کند. همچنین در گوش دادن به موسیقی فرد می‌تواند فقط بر روی نقاط اوج آهنگ تمرکز داشته باشد. 

در این مرحله لازم است که داوطلبان از فیلم‌ها، موسیقی‌ها و پادکست‌ های کوتاه مدت استفاده کنند چرا که این تکنیک ممکن است در ابتدا کسل‌کننده باشد. 

مرحله متوسط

داوطلبان در تکنیک shadowing در سطح متوسط نیاز دارند که مطالب بیشتری را تکرار کنند. در این مرحله داوطلب می‌تواند مکالمات شخصیت‌های بیشتری را تکرار کرده و سطح مهارت‌های خودشان را بیشتر بهبود ببخشند. 

با توجه به اینکه در این مرحله حجم مطالب افزایش می‌یابد بهتر است که مدت زمان یادگیری کوتاه‌تر شود تا نتیجه بهتری به دست بیاید. 

داوطلبان در این مرحله می‌توانند از دیالوگ‌های طولانی، موسیقی‌های بلند و سریال‌ها استفاده کنند به‌گونه‌ای که هر جلسه 20 تا 40 دقیقه برای آموزش وقت صرف کنند.

مرحله پیشرفته

زمانی که داوطلبان بتوانند به خوبی در مراحل مبتدی و متوسط، مطالب را یاد بگیرند و مشکلی در تکرار مطالب نداشت باشند می‌توانند وارد مرحله پیشرفته شوند. در این مرحله داوطلبان، علاوه بر تکرار هر آنچه می‌شنوند، باید خودشان نیز عبارات و اصطلاحاتی را متناسب با موقعیت به جمله اضافه کنند و حتی به جای یکی از شخصیت‌های فیلم، سریال و … صحبت کنند. 

در این مرحله زبان‌آموزان می‌توانند از هر نوع فیلم، موسیقی و سریالی برای آموزش زبان استفاده کنند و مهارت‌های خودشان را بهبود ببخشند.

نحوه اجرای صحیح تکنیک سایه خوانی

همان‌طور که گفته شد تکنیک shadowing همانند مکالمه فشرده و سایر روش‌های آموزشی می‌تواند مراحل مختلفی داشته باشد اما برای کسب نتیجه مطلوب از آن باید از قواعد و اصول مختلفی پیروی کرد. 

تکنیک سایه خوانی به دلیل مزایای متعددی که دارد از محبوبیت بالایی در میان زبان‌آموزان برخوردار است. برای اجرای اصولی و صحیح این تکنیک باید طبق مراحل زیر عمل کرد:

• در مرحله اول زبان‌آموزان باید منبع صوتی مناسبی برای خودشان انتخاب کنند.
• در مرحله دوم زبان‌آموزان بهتر است که با زبان مادری خودشان تمرین کنند تا بتوانند تکنیک صحبت کردن و گوش دادن به طور هم‌زمان را یاد بگیرند و به آن عادت می‌کنند.
• در مرحله سوم داوطلب باید فقط بر روی صداها تمرکز کرده و به آن‌ها گوش بدهد حتی اگر معنای این کلمات را متوجه نشود.
• در مرحله چهارم می‌توان در انجام فعالیت‌هایی همچون پیاده‌روی از تکنیک شادویینگ استفاده کرد. این کار باعث می‌شود که فرد تکنیک تمرکز کردن را به خوبی یاد بگیرد.
• در مرحله پنجم داوطلبان باید هنگام خواندن ترجمه انگلیسی، به منبع صوتی خود گوش دهد و آن را تکرار کند.
• در نهایت داوطلب باید به صورت روزانه و مستمر تمرینات خود را تکرار کند.

جمع‌بندی نهایی

تکنیک shadowing به عنوان یکی از بهترین تکنیک‌های آموزش زبان شناخته می‌شود که از مزیت‌هایی همچون مقرون‌به‌صرفه بودن، توسعه دایره لغات، عدم برخورداری از محدودیت زمانی و مکانی، عدم محدودیت سطح‌بندی داوطلبان و … برخوردار بوده و می‌تواند برای همه داوطلبان در تمامی سطوح مهارتی مناسب باشد.​